Girişimcilik ve Küçük İşletme Yönetimi

 

Konu 1: Girişimciliğin temelleri

 

•girişim: kar amacıyla yeni bir iş kurma

•girişimci: kaynakları birleştirip onlara değer katarak bir değişim veya yenilik yapma

•girişimcilik: girişimci olma özelliği ve girişim süreci

 

Girişimci kavramının gelişimi

 

Ortaçağ: büyük üretici

17. Asır: risk alan kişi

18. Asır: sermaye sahibinden farklı olarak risk alan kişi

19. Asır: sermayeye ait kazancın girişime ait kardan ayrılması

20. Asır: yenilikçi, organizatör ve orta derecede risk alan kişi

 

Ekonomik açıdan girişimci:

İş gücü, malzeme, makina ve bilgi gibi kaynakları bir araya toplayıp onlara değer katarak değişim ve yenilik oluşturan kişi

Psikolojik açıdan girişimci:

Hırslı, bağımsız ve yenilik peşinde koşan bir ruha sahip kişi

İşletmecilik açıdan girişimci:

Piyasada üretimi, istihdamı, refahı ve rekabeti artıran kişi

 

Girişimcilik davranışı şunları gerektirir:

 

1. Kararlı olmak

2. Kaynakları organize edip çıktılara dönüştürmek

3. Başarısızlığı ya da riski göze almak

 

Girişimcilik çeşitleri :

 

*sahipliğine göre

 

Özel girişimcilik: sermayesinin tamamı bazı şahıslara ait

Kamu girişimciliği: sermayesinin tamamı tüm vatandaşlara ait

Karma girişimcilik: sermayesi kamu ve özel girişimcilere paylaştırılmış

 

*temkin derecesine göre

 

Dinamik girişimcilik: pazara tamamen yeni ürün ve süreçlerle giren ve bunları sürekli yenileyen girişimcilik

Takipçi girişimcilik: rakiplerce yapılan yeniliklerin sonuçlarına bakarak yenilik yapmaya karar veren ve benzer yenilikler yapan girişimcilik

*büyüklüğüne göre

 

Yerel girişimcilik: sermayesi ve çalışan sayısı küçük

Bölgesel girişimcilik: sermayesi ve çalışan sayısı orta

Küresel girişimcilik: sermayesi ve çalışan sayısı büyük

 

Girişimcilik ile benzer kavramlar :

 

*sermaye sahipliği:

Servetinin bir kısmını bir işletmenin sahibi ve ortağı

Olabilmek için yatırıp, o işletmenin karlarından pay alabilme

 

*profesyonel yöneticilik:

Bir işletmenin ortağı olmadan ücretli olarak çalışma ve

Büyüme ve karlılık gibi temel amaçlar çerçevesinde

Tüm faaliyetlerin planlama, uygulama ve kontrolünü yapma

 

*girişimcilik:

Küçük bir işletme için yenilikçi ve değişimci

Bir sahiplik ve aynı zamanda yöneticilik

 

 

Girişimci ile profesyonel yönetici arasındaki farklar

 

Kurucu ve oluşturucu sürdürücü ve yetıştırıcı

Başarı güdülü erk güdülü

Şirketine bağlı mesleğine bağlı

Orta derecede risk alır tek başına risk almaz

Uzun vadeli düşünür kısa vadeli düşünür

Duygusal mantıklı

Merkeziyetçi yetki devreder

Yerinden emin tedirgin

Yöneten hem yöneten hem yönetilen

 

 

Mucit ile girişimci arasındaki farklar

Boyut

Eğitim ve bilgi çok yüksek orta veya yüksek

Beceriler yenilik ve çözüm üretici geliştirici

Risk eğilimi çok yüksek orta veya yüksek

Başarı ölçütü patent sayısı büyüme

 

Konu 2: girişimcinin özellikleri

 

•başarı güdüsü: girişimcinin hayattan temel beklentisi başarı ve büyümedir

•erk güdüsü: insanlara hükmetme arzusu bir yöneticiye kıyasla daha azdır

•bağlılık güdüsü: insanlara ve topluluklara bağlılık da belirleyici bir özelliği değildir

 

•kontrol hissi: girişimci kendisiyle ilgili olayların gelişimine hakim olduğunu düşünür

•bağımsızlık hissi: çalışma ve karar alma tarzı ve zamanı kullanımının başkalarının müdahalesinden uzak olmasını ister

•risk eğilimi: mali, sosyal ve psikolojik risk almaktan kaçmaz, ancak bir kumarbaz değildir

 

Girişimcinin geçmişi

 

•aile ortamı:

•anne-babanın mesleği ve sosyal statüleri,

•anne-babanın yetiştirme tarzı ve desteği,

•kardeşler arası doğum sırası

•eğitim:

•yüksek eğitim veya uzmanlık/ustalık şart değil

•insanlarla uğraşabilmek ve iyi iletişim kurabilmek için etkili konuşma ve yazma becerileri edinilmeli

•yaş:

•abd için genelde girişime başlama yaş aralığı: 22-55

•sıklıkla erkekler 30, bayanlar 35 yaşında başlıyor

•iş tecrübesi:

•eski iş(ler)le ilgili kötü tecrübeler:

•hayal kırıklığı, yükselememe, büyüyememe, bıkma

•eski iş(ler)de edinilmiş iyi tecrübeler:

•tüketiciyi ve beklentilerini yakından tanıma

•finans çevreleri ile iyi ilişkiler

•planlama, ürün geliştirme ve imalat tecrübesi

•yönetim tecrübesi

 

Girişimcilik ve cinsiyet :

 

Boyut                         baylar                                    bayanlar

 

Banka kredisi kişisel borçlar

 

Kendine çok güvenen kendine güvenen

İdealist gerçekci

 

Girişim yaşı 25-35 girişim yaşı 25-35

 

İş arkadaşları anne-baba

 

İşin türü imalat veya inşaat eğitim, danışmanlık,

Halkla ilişkiler

 

 

 

Başarısız girişimcinin özellikleri :

 

K fark ettiği fırsatları değerlendirmekten kaçmak

K zorlukları olduğundan çok kolay görmek

K herkesten şüphelenmek, fikirlerini kimseye açmamak

K teorik bilgisi çok olup, iş hayatının gerçeklerini bilmemek

K mükemmeliyetçi olup, belirsizlik ve aksaklıklara tahammül edememek

K mucit olup, işletmecilikten hoşlanmamak

K kumarbaz olup, aşırı veya anlamsız risk almak

 

 

Başarılı girişimcinin özellikleri

 

•iletişim (dil) becerileri: etkin dinleme, konuşma ve yazma

•teknik ve teknolojik bilgi

•kararlı, disiplinli ve kontrollü olma

•değişime ve belirsizliğe açık olma, risk alabilme

•kurma ve organize etme yeteneği

•takım oyunculuğu ve liderlik becerileri

•işletme fonksiyonlarını yönetme becerileri

 

Girişimcilik eğitiminin amaçları :

 

•kobilerin ekonomi için öneminin anlaşılması

•farklı büyüklükteki firmaların göreceli üstünlüklerinin anlaşılması

•kişinin kendi girişimci özelliklerini tanıması

•girişim sürecinin genel adımlarının öğrenilmesi

•ürün planlama ve geliştirme sürecinin öğrenilmesi

•ortaklık kurma ve takım çalışması yapmanın öğrenilmesi

•kaynak bulmanın ve etkin kullanmanın öğrenilmesi

•kuruluş ve büyümeyi planlanma ve yönetmenin öğrenilmesi

Konu 3: girişim süreci

Karar verme

 

Bir girişimde bulunurken şu konularda önemli kararların alınması gerekir:

 

• mevcut yaşam tarzını ve kariyeri terk etme

• alternatif girişimler arasında bir tercih yapma

• iç ve dış şartların müsait olduğuna kanaat getirme

 

Girişim olarak bir kobi kurma fikrinin oluşumu

 

Kuruluş sebebi

 

• işçilikten patronluğa terfi etme arzusu

• aile veya baba işini sürdürme isteği

• karlı bir iş imkanı keşfetmiş olma

 

Kuruluş yeri seçimi

 

• kurucunun memleketi

• sanayi bölgesi

• pazara yakınlık

 

Kuruluş büyüklüğünün seçimi

 

• sermaye büyüklüğü

• talep büyüklüğü

 

Girişim sürecinin adımları

 

Fark etme

•fırsatı keşfet

•değerini hesapla

•riskini hesapla

•rekabeti incele

Planlama

• işi ve sektörü tanımla

• üretim analizi

 mali analiz

 yasal araştırma

 örgütsel plan

Organizasyon

• mevcut kaynakların tespiti

• gerekli kaynaklara erişim

• kaynakların birleştirilmesi

• yapılanma ve yönetim

 

 

Yeni ürün geliştirme sürecinin adımları

 

1. Pazar araştırması ve sosyal bir ihtiyacı fark etme

2. Teknolojik yeniliği başlatma ve tasarım

3. Temel araştırma ve buluş yapma

4. Uygulamalı araştırma ve geliştirme

5. İşletme ve yönetim

 

 

Yeni fikirlerin kaynakları

 

Müşteriler:

•kimler neye ihtiyaç duyuyor?

•ihtiyacın önemi ve değeri ne?

•hedef pazarın büyüklüğü ne kadar?

•rakipler ve satış elemanları:

• mevcut ürünlerin özellikleri nasıl taklit edilebilir ve

Geliştirilebilir?

• mevcut ürünler ihtiyaca ne kadar cevap veriyor?

• genel şikayetler ve eksiklikler neler?

•mucitler:

•fikir ve patent sahiplerinin tasarımları belli ihtiyaçları karşılamak için hayata geçirilebilir mi?

•hükümet:

•ihracat ve bölgesel kalkınma teşvikleri nasıl elde edilir?

 

Fikir oluşturma ve geliştirme yolları

 

•beyin fırtınası:

•fikir üretmek için toplanılır

•mümkün olduğu kadar çok yeni fikirler açıklanır

•eleştiri yasaktır

•fikirler birleştirilerek geliştirilir

•özellikler envanteri:

•mevcut bir ürünün özellikleri sınıflandırılır

•her bir özellik alt başlıklar halinde değerlendirilir

•ihtiyacı karşılamada güçlü ve zayıf yanları tespit edilir

•mevcut ürün iyileştirilir ya da yeni bir ürün geliştirilir

•geliştirme yönünü belirleme:

•bu yeni ürün/hizmet fikri nasıl geliştirilebilir?

•ne gibi değişiklikler faydalı olur? (renk, şekil, içerik vs)

•neler ilave edilebilir? (yeni işlevler, dayanıklılık vs)

•neler küçültülebilir? ( ebatlar, maliyetler vs)

 

Yenilik fikrinin değerlendirilmesi

 

Fikrin cevap vereceği ihtiyacın değerlendirilmesi :

 

•ihtiyacıntürü: sürekli, eski, yeni, potansiyel

•ihtiyacın süresi ve aciliyeti: ne zaman ve ne süreyle lazım?

•ihtiyacı karşılama yolları: yeniliğe gerek var mı?

 

Yeniliğin ekonomik analizi

 

•müşterinin özellikleri: tercihler, satınalma gücü ve davranışı

•müşteri memnuniyeti: algılanan fayda, fiyat/kalite oranı

•pazar şartları: fiyat, talep, büyüme, genel ekonomik şartlar

 

Yeniliğin mali analizi

 

•maliyet analizi: ar-ge, yatırım, üretim, pazarlama vs. Masrafları

•getiri analizi: satışlar, kar ve karlılık

•alternatif maliyetler: başka yenilikler, ürünler veya yatırımlar

Konu 4: işplanı hazırlama

 

Girişimin oluşturulması ve başlatılması

 

1. Planlama nedir?

            Amaç: organizasyonun gelecekte arzu ettiği durumun gerçekleştirilmesi

            Plan: amaçlara ulaşmak için gerekli olacak, kaynakların tahsisini, programları ve diğer faaliyetleri spesifik ve ayrıntılı bildiren bir rapordur

            Planlama: hızlı değişen çevrede, amaçların belirlenmesi ve yöneticilere rehber olunması

            Plan çeşitleri:tek kullanımlı planlar; sürekli planlar; olası planlar; kısa, orta ve uzun vadeli planlar

 

2. İş planı nedir?

             Yeni bir girişim için gerekli olan ilgili iç ve dış faktörler ile stratejilerin tanımlanarak yazılı hale getirilmesidir

            Yeni bir girişimin ilk üç yılını gösteren bir yol haritasıdır

            Girişimci şu temel sorulara cevap vermelidir:

• şu anda neredeyim?

• nereye gidiyorum?

• istediğim yere nasıl ulaşırım?

Cevapları okuyacak olan, potansiyel yatırımcılar, tedarikçiler ve hatta müşteriler bu yeni girişim ile iş yapıp yapmamaya karar verirler

 

İş planı girişimin gelecekte hedeflediği duruma ulaşmasında rehber olacak bir seyahat planıdır

 

            Bu uzun yolda, girişimcinin kontrol edemeyeceği bazı dış faktörler bulunmaktadır

            Bu faktörlerin yeni girişimin işleyişinde ve başarısında önemli etkileri olacaktır

Örn: genel ekonomik durum, siyasi durum, yönetmelik ve tüzükler, müşteri beklentileri ve rakiplerin faaliyetleri gibi

           

            İç çevrede oldukları için kontrol edilebilen bazı diğer önemli iç faktörler de mevcuttur:

Örn: imalat, pazarlama, personel v.s.

 

3. Planı kim yazmalıdır?

 

Çeşitli birçok bilgi kaynaklarına da başvurarak girişimci iş planını kendisi yazmalıdır

Bu kaynaklar; avukatlar muhasebeciler, pazarlama danışmanları, mühendisler, kamu kurumları, arkadaşlar ve yakınlar

Başlangıçta girişmcinin iş planı için kendi bilgi ve becerilerini değerlendirmesi gerekmektedir

Sonrasında kendisinin yeterli olmadığı konularda ilgili danışmanlara başvurmalıdır

Bu bigi ve beceriler muhasebe, planlama, öngörü, personel yönetimi pazarlama v.b. Konular hakkındadır

 

4. Planı kim okuyacaktır?

 

Planı okuyanlar, bu plan sayesinde amaçlarına ulaşabileceklerine ikna olmalıdırlar

 

Çünkü:

•girişimin hedef pazarda uygulanabilirliğinin belirlenmesine yardım eder

•girişimcinin gelecekteki faaliyetlerine rehberdir

•ve gerekli finansı sağlamada önemli bir araç olarak hizmet eder

 

 

İş planı değişik amaçları olan potansiyel okuyucular için yazılır

Bu kişiler öncelikle :

–bankacılar (borç verenler),

–risk sermayiceleri (yatırımcılar),

–potansiyel alıcılar (müşteriler)

–uygulayıcı (girişmcinin kendisi)

İş planının en önemli okuyucusu gerekli krediyi sağlayacak mali kaynağın sahipleri: borç verenler

 

Potansiyel alacaklılar girişimcinin borçlanabilme derecesini merak ederler

 

 

İş planı, borç vereceklerin bazı temel beklentilerini karşılama hususunda ikna edici olmalıdır :

•bu girişimcinin temiz bir kredi geçmişi var mı?

•girişimci, bu girişimi ile güçlü bir nakit akışı sağlayabilecek mi?

•girişim sermayesinin ödenmiş bölümü için kişisel sermayesi yeterince büyük mü?

•iflas durumunda borçlarını ödemek için özsermayesinin yanı sıra başka varlıkları da var mı?

 

5. Plan nasıl yazılmalıdır?

 

1. Önsöz

•firmanın adı ve adresi

•girişimcinin adı ve telefonu

•firmanın kısa bir tanıtımı ve işin türü

•ihtiyaç duyulan mali kaynak miktarı

•gizlilik ifadesi

 

2. Yönetici özeti

İş planının düzeninde yazılmış 3-4 sayfalık özeti

•potansiyel yatırımcıları ikna etmek ve inandırmak için bütün planın okunması

•ve girişimin desteklenmesi

 

3. Endüstri analizi

Şimdiki durumda ve gelecekteki eğilimler ile girilecek endüstrinin durumu hakkında veri toplanması :

•son beş yılda endüstrideki toplam satışlar ne kadardır?

•endüstirin beklenen büyümesi nedir?

•son üç yılda kaç tane yeni firma bu endüstriye girmiştir?

•en yakın rakipler kimlerdir?

•faaliyetleriniz bundan daha iyi nasıl olur?

•herbir rakibinizin satış durumu nedir? (büyüme, gerileme veya sabit)

•herbir rakibinizin güçlü zayıf yönleri nelerdir?

•müşterilerinizin profili nedir?

•rakiplerinizin müşterilerinden kendi müşteri profilinizi nasıl farklılaştırırsınız?

 

4. Girişimin tanımlanması

Yeni girişimin ürünlerinin, hizmetlerinin ve faaliyetlerinin eksiksiz gözden geçirilmesi :

•sunulacak ürün ve hizmetler nelerdir?

•patent, telif ve ticari marka durumu nedir?

•işletme nerede kurulacak?

•kuruluş yeri işletme için iyi midir?

•ihtiyaç duyulacak personel ve ekipmanların kalitesi ve miktarı nedir?

•binalar ve ekipmanlar kiralanacak mı yoksa satın mı alınacak?

•siz kimsiniz? İş geçmişiniz, yaş ve eğitim durumunuz ?

•bu işe girmedeki nedenleriniz nelerdir?

•niçin ve nasıl başarılı olacaksınız?

 

 

5. Üretim planı

İmalat sürecinin detayları

•bütün imalat süreci firma içinde mi meydana gelecek?

•yoksa bir kısmı taşeronlar vasıtasyla mı gerçekleşecek?

•gerekli girdiler nelerdir ve nereden temin edilecektir ?

•üretim maliyetleri ne kadardır?

•stok ihtiyacı nedir?

 

6. Pazarlama planı
pazarlama hedef, strateji ve faaliyetlerinin durumu

•potansiyel müşterilerimiz kimlerdir? Konumları, demografik özellikleri, satınalma güçleri ve alışkanlıkları vs.?

•rakip ürünlerin kalite düzeyleri ve fiyatları nedir?

•rakipler kimlerdir? Nerede kurulmuşlardır ve pazarlama stratejileri nedir?

•güçlü ve güçsüz yanlar nelerdir?

•uzun vadeli hedeflerimiz ve stratejimiz nedir?

•pazarlama hedeflerine ulaşmak için pazarlama karmasının oluşturulması

•ürünlerde kalite, biçim, marka adı, ambalaj,vs. Ne olacak?

•fiyat listesi, indirimler ve vadeli ödeme, vs. Nasıl olacaktır?

•hangi bölgelerdeki hangi toptancı ve perakendeciler kullanılacaktır?

•tutundurma için hangi medya, halkla ilişikiler ve reklam yöntemleri kullanılacaktır?

 

7. Örgütsel plan
yeni organizasyonun mülkiyet durumu nasıl olacak?

•eğer ortaklıksa, ortaklar kimlerdir? Sözleşme koşulları nelerdir?

•eğer tüzel kişilikse, kurucu hissedarlar kimlerdir?

yönetim kurulu üyeleri kimlerdir ve hangileri imza yetkisine sahiptir ?

•tepe yöneticiler kimlerdir, ücretleri nasıldır? Sorumlulukları nelerdir?

8. Riskin değeri
iş planı hedeflerinin, yakalanması için potansiyel tehlikeler ve alternatif stratejilerin tanımlanması

•potansiyel riskler nelerdir?

•bu risklerin kaynakları nelerdir?

•eğer bu potansiyel riskler gerçeğe dönüşürse ne olur ?

•bu riskler nasıl engellenebilir ya da en aza indirgenebilir?

 

9. Finansal plan
patentleri, lisansları, araziyi ve binaları almak için gerekli olan miktar ne kadar olacaktır?

hammadde, personel, enerji vs.’in işletme maliyeti ne kadar olacaktır?

fonların ana kaynakları nelerdir? Ortaklar mı, krediler mi ve yoksa hissedarlar mı?

satış ve kardan beklenen miktar ne kadardır?

girişim, ne kadar üretim ve satıştan sonra kar etmeye başlayacaktır?

 

 

 

 

Konu 5: şirket girişimciliği ve küçük işletmecilik

 

5.1.şirket girişimciliği: türleri ve boyutları

 

tüm şirket kurucuları girişimci midir?

mevcut şirketlerin içinde şirket sahibi yada profesyonel olmayan, mühendis , ustabaşı gibi herhangi bir çalışan girişimci olabilir mi?

uzun süre önce faaliyet gösteren şirket yönetcileri de girişimci olabilir mi?

sadece kişiler mi girişimci olur, örgütler de girişimci olabilir mi?

 

Şirket girişimciliği :

Bir firmanın risk alarak atılımda bulunması, yenilik yapması, yeni yetenekler kazanması, ve sonuçta performansını arttırmasıdır.

Çevredeki değişimler nedeniyle oluşan fırsatların tanımlanmasını, değişikliğe karşı gereken uyum sürecinin hızlandırılmasını ve yenilik yapma yeteneklerini arttıracak stratejik bakış açısının kazanılmasını sağlar.

 

Şirket girişimciliği ile;

yeni ticari faaliyetler oluşturulur,

yerel, uluslar arası ve küresel pazarlardan yeni gelir kanalları elde edilir,

yeni faaliyetler ve pazarlardan azami fayda sağlanır,

dolayısyla gelirler, özkaynaklar ve çalışan sayısı arttırılabilinir,

işletme performansına ve sürekliliğine katkı sağlanır.

 

Şirket içinde girişimsel iklim oluşturulması için yapılması gerekenler:

yenilik yapmayı organizasyonun bir aracı olarak görmek ve tahsis edilecek kaynakları planlayarak yazılı hale getirmek

çalışanların gerekli kaynaklara er0işimini sağlamak

çalışanların fikir üretmesini desteklemek

yenilik denemelerini cesaretlendirmek, bu denemelerde iyi niyetli yanlışlıkları ve hataları tolore etmek

takım çalışmasını desteklemek ve departmanlar arası takımları oluşturmak

özerk ve adem-i merkeziyetçi karar alma süreci oluşturmak,

sınırlarda esneklik yapmak, açık ve yatay iletişimi kurmak

üst yönetim olarak girişimciliğe olan inancı ve sorumluluğu kabul etmek

 

Şirket girişimciliği türleri

 sürdürülebilir yenilenme

 örgütsel gençleşme

 stratejik yenilenme

 faaliyet alanının yeniden tanımlanması

 

Sürdürülebilir yenilenme

 firmaların hem mevcut pazarlarına sürekli yeni (radikal) ürün ve hizmetler sunmaları, hem de yeni pazarlar arayarak bu pazarlarda mevcut ürünlerini arz etme girişimlerini desteklemeleri ve cesaretlendirmeleridir

 

Örgütsel gençleşme

 iç süreçlerde, örgüt yapısında ve yeteneklerde yapılan yenilikleri içerir.

 üst düzey yöneticilerin firmanın yeteneklerini geliştirmek için, zincir faaliyetlerde yapacakları değişiklikler örgütsel gençleşme ile ilişkilidir

 şirket girişimciliği çabaları, firmanın yönetim biçimine ve süreçlerine odaklanmış olur

 

Stratejik yenilenme

 ticaret veya işletme anlayışında yapılan yeniliklerdir

 firma kendisiyle birlikte dış çevresini düzene sokmak için fırsatları fark edecek

 ve yenilenen stratejilerini kullanarak rekabetin tabiatını değiştirecektir.

 mevcut rekabet avantajının eşzamanlı kazanımı ile birlikte geleceği biçimlendirecek avantajların keşfedilmesine de imkan sağlayacaktır.

 

Faaliyet alanının yeniden tanımlanması

 rakiplerin daha keşfedemedikleri yeni ürünleri veya pazarları bulmayı çalışırlar

 cari zamanda ulaşılabilir pazardan ziyade, pazarın liderliği için, ilk harekete geçen olarak, yeni bir pazarda, yeni bir ürün ile, rekabet avantajının elde edilmesidir.

 

Şirket girişimciliği boyutları

 proaktiflik

 risk alma eğilimi

 yenilikçilik eğilimi

 

Proaktiflik

 çevreyi değiştirebileceğini öngörebilecek yapıdaki liderliğe istekli firmaların, çevrede meydana gelen fırsatları değerlendirmek üzere, inisiyatif kullanarak harekete geçme ve pazarlardaki değişimi etkileme çabalarıdır.

 proaktiflik, çevrede meydana gelen değişiklikler ile ortaya çıkan fırsatları değerlendirmek ve değişimi yakalamak üzere inisiyatif kullanmayı ve risk almayı gerektirir

Risk alma eğilimi

 risk, fırsatları değerlendirme arzularının sonucunda kaybedilebilecek bütün kaynakların toplamıdır

 mevcut durumu korumak yerine yenilik yamaya yönelik müteşebbis bir sistem oluşturulması risk almay gerektirir.

 elde edilmesi düşünülen fayda ne kadar artarsa, risk de o kadar artacaktır

 girişimci şirket, yenilik yaparken, istihdam ederken ya da yatırım kararları alırken belirli miktarda risk alma arzusunu taşımaktadır

 

Yenilikçilik eğilimi

 yenilik yapmak, bir buluşun veya icadın pazarda talep görecek bir ürüne dönüştürme sürecidir.

 yenilikçilik eğilimin göstergesi, mevcut ürünlerde, kaynaklarda ve süreçlerde yapılan değişikliklerin veya tamamen yeni olan fikirlerin ticarileştirilmesi çabalarıdır

 firma içinde yaratıcılığın ve yenilikçilik eğiliminin arttırılması için, gerekli finansal ve beşeri kaynakların yanında zamanın da tahsisi yapılmalıdır.

 küresel rekabetin yoğun olduğu günümüzde değişimi yakalayabilmek ve hayatta kalabilmek için yenilikçi bir stratejiye ve yapıya sahip olmak şarttır

 

Şirket girişimciliği için yöneticilerin yapması gerekenler:

 yöneticiler, proaktif davranışları, yenilik süreçlerini ve dolayısıyla makul derecede risk almayı öğrenmelidir.

 firmalarının büyümesini sağlamak ve performanslarını artırmak için stratejik planlar yapılmalıdır.

 mevcut durumu korumak yerine, yenilik yapmaya yönelik müteşebbis bir sistem oluşturulmalıdır.

 departmanlar arası takımların kurulmasını desteklenmeli ve takımların motivasyonu da sağlanmalıdır.

 çalışanlar yenilik yapma konularında ve süreçlerinde cesaretlendirmeli ve iyi niyetli hataları tolere edilmelidir.

 yenilik yapılması için çalışanlarına gerekli zaman ve kaynaklar tahsis edilmelidir.

 yöneticiler, inisiyatif kullanarak risk alabilmeyi öğrenmeli ve çalışanlarına da öğretmelidir.

 şirket girişimciliğinin oluşturulması ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için, yapılacak atılımların, yeniliklerin ve örgütsel düzenlemelerin gerçekleştirilmesinde yöneticilerin desteği ve katılımı önem arz etmektedir

 

5.2.küçük ve orta ölçekli işletmeler

 

 

Kobilerin sınıflandırılması(büyüklüğüne göre):

 

 

Türkiye’de       küçük işletme: 1 ila 50 işçi çalıştıran

                                    Orta işletme: 51 ila 150 işçi çalıştıran

 

 

Abd’de                         küçük işletme: 1 ila 499 işçi çalıştıran

                                    Orta işletme: 500 ila 1499 işçi çalıştıran

 

 

Almanya & fransa’da küçük işletme: 1 ila 49 işçi çalıştıran

                                    Orta işletme: 50 ila 500 işçi çalıştıran

 

 

Kobilerin sınıflandırılması(faaliyet alanına göre):

 

 

 

İmalat işletmeleri

: şekerci, oyuncakçı, mobilyacı

 

Ticaret işletmeleri

: bakkal, eczane, büfe

 

Hizmet işletmeleri : otel, tamirci, kuru temizlemeci

 

Kıyaslama:                                         küçük işletme                                    büyük işletme

 

 

Sermaye	Az	Çok
Üretim	Az	Çok
Çalışan sayısı	Az	Çok
Yönetici sayısı	Az	Çok
Müşteriye uzaklık	Az	Çok
Sabit yatırım	Az	Çok
Faaliyet giderleri	Az	Çok
Mali birikim	Az	Çok
Yönetim bilgisi	Az	Çok
Müşteri tatmini	Çok	Az
Birim maliyeti	Çok	Az

Kobilerin oluşumuna katkı yapan gelişmeler

 

            *küreselleşme:

•bilgi ve sermayenin serbest dolaşımı

•küresel yatırımlar ile yerel ortaklıklar

 

*üretim teknolojisindeki gelişmeler:

•ar-ge harcamalarının artması ve bağımsızlaşması

•icat ve patentlerde artış

•üretim ve ofis otomasyonu

•esnek üretim

 

            * haberleşme teknolojisindeki gelişmeler:

• müşteriye kolayca ulaşma ve yeniliği tanıtma

•fiyatın öneminin azalması, talebin değişime duyarlılaşması

•talepteki değişimin yakından takip edilebilmesi

 

            * değişen rekabet ve işbirliği:

•düşük maliyetin ve fiyatın azalan avantajı

•farklı, çeşitli ve değişen üretimingerekliliği

•aşırı rekabet ortamında ittifaklarla ayakta kalabilme

 

 

Kobilerin avantajları ve dezavantajları

Kobilerin büyük işletmelere kıyasla daha avantajlı olduğu durumlar :

 

•yeniliğe karşı müşterinin tavrı belli değilse

•talep çok sınırlı ise

•yabancı sermaye bulmak çok zorsa

•yerel kalkınma teşvik ediliyorsa

 

Kobilerin büyük işletmelere kıyasla daha dezavantajlı olduğu durumlar

 

•sermaye ve üretim az

•profesyonel yönetici ve uzman personel az

•kredibilite düşük

•rekabet gücü az

 

Kobilerin teşvik edilme sebepleri

           

Ülke içinde bölgelerarası eşitsizliği azaltma

            (alt yapı yatırımları, iç göçün engellenmesi)

            Doğal kaynakların ve iş gücünün atıl kalmaması

            (arsa, tarla, maden, orman vb işletilmesi, işsizliğin azaltılması)

            Üretim araçlarının ithalatının kolaylaştırılması

            (makina ve teçhizat parkının büyümesi, üretim kapasitesinin artması)

            Yatırımın öncelikli sektörlere çekilmesi

            (tarım ve hayvancılık, turizm, sağlık, madencilik)

            Geleceğin büyük firmalarının temelinin atılması

            (yetenekli girişimcilierin desteklenmesi)

Kobiler güçlendirilirlerse milli ekonomiye önemli katkıları olur

 

Konu 6: kobi özellikleri ve sorunları

 

Kobilerin yönetimi

 

Kobi yönetiminin özellikleri :

 

• yönetim riski de üstlenmiş olan girişimcinin elinde

• üst düzey profesyonel yönetici yok veya çok az

• uzmanlaşma, iş bölümü ve yabancılaşma çok az

• özkaynakların varlıklar içindeki payı ve kredibilte çok az

• pazarlık gücü ve pazar payı çok az

• personel sayısı ve yetki devri çok az

• müşteriye coğrafi ve sosyal yakınlık çok fazla

• sipariş üzerine esnek ve çeşitli üretim yapma imkanı yüksek

 

İşletmelerde yönetim ve organizasyon

 

•planlama: ileride izlenecek yolun önceden tayin ve tercih edilmesidir.

•örgütleme : gerekli eylemlerin neler olduğunun belirlenmesi ve bunların çalışanların görevlendirilebileceği gruplar halinde düzenlenmesidir.

•yürütme: yöneticilerin astlarını harekete geçirerek iş yaptırmaları

·eşgüdüm: işbölümü ile birbirinden ayrılmış bölümlerin farklı çabalarının ortak üst hedeflere hizmet edecek şekilde uyumlaştırılması

·denetim: planlama, örgütleme, yürütme ve eşgüdüm faaliyetlerinin sonuçlarının değerlendirilmesi

 

Kobilerde yönetim ve organizasyon

Eksiler:                                                                     artılar:

• planlama uzmanlığı yok                                         • iletişim kolay

• kısa vadeli ve sezgisel planlama                •iş bölümü açık ve net

 

• uzmanlaşma az                                                      •yabancılaşma az

• yetki devri az                                                          •yapı yalın ve kontrolü kolay

 

 

İşletmelerde insan kaynakları yönetimi

 

·işgücü planlaması:ileriye yönelik olarak tüm bölümler için gerekli işgören sayı ve niteliklerinin tespiti

·iş değerleme:yapılması gereken ğı farklı işlerin tanımlanması ve kıyaslanması

·işgören seçimi: ihtiyaç duyulan özelliklerdeki personelin dışalımı

·işgören eğitimi:personele ihtiyaç duyulan özelliklerin kazandırılması

·işgören değerleme: personelin dönemsel performansının ölçülmesi

·ücretleme: personelin performansının karşılığının verilmesi

 

 

 

 

 

 

Kobilerde insan kaynakları yönetimi

 

 

Eksiler                                                           

:

• kalifiye personel bulmak zor

• yöneticilerin becerileri düşük

• ücretler düşük

• iş eğitiminin maliyeti yüksek

 

Artılar

•insana verilen değer yüksek

•astların becerileri yüksek

•aidiyet duygusu yüksek

•motivasyon yüksek

 

İşletmelerde finans yönetimi

 

·finansal analiz: bilanço kalemlerinden yararlanarak firmanın nakit bulabilme gücüne, sermaye yapısına, borç durumuna ve karlılığına bakılır.

·finansal planlama: gelecek dönemdeki finansman ihtiyaçları belirlenir

·finansman bulma:ortaklardan alma, borç alma, otofinansman

 

Kobilerde finans yönetimi

 

Eksiler:                                                          

• finans bölümü ve müdürü yok

• teminat az, özsermaye az

• kar az, otofinansman az

• teşvik harici kredi şartları ağır

• sermaye piyasalarına girememe

 

            Artılar:

• kredi yardımları

• enerji yardımları

• yatırım indirimleri

•teknik yardım/ danışmanlıklar

 

 

İşletmelerde üretim yönetimi

 

•üretimin temel boyutları:

Uzmanlaşma, standartlaşma, entegrasyon, çeşitlendirme

 

• üretim türleri: tek ürün üretimi: seri üretim, kitle üretimi

• üretim sistemleri:

atölye sistemi (makineler bazında) , akış sistemi: (ürün bazında)

• fabrika içi yerleşim: kaynakların en az dolaşımını sağlamak üzere

mekanın en etkin kullanımı

 

Kobilerde üretim yönetimi

 

Eksiler:                                                                       :

• tedarik geç ve maliyetli

• teknolojik değişimi takip zor

• kütle üretimi, kalite/fiyat oranı yüksek

 

artılar

• emek yoğun üretim daha ucuz

•sipariş üzerine üretim, stok az

•zamanında teslimat

•değişime ve yeniliğe açık, esnek üretim

 

 

 

İşletmelerde pazarlama yönetimi

 

•planlama: müşteriler ve rakipler hakkında bilgiler toplanır, stratejiler geliştirilir

•fiyatlama: yoğun rekabet, maliyet, talebin fiyat esnekliği, talebin özellikleri fiyatı etkiler

•tutundurma: reklam, kişisel satış, satış geliştirme

•dağıtım, ulaştırma ve depolama

 

Kobilerde pazarlama yönetimi

 

Eksiler:                                              :•

Pazarlama bölümü ve müdürü yok

• pazarlık güçleri zayıf

• pazarlama araştırmaları çok az

•pazar payları küçük ve yerel

 

Artılar

• müşteriye yakınlık

•müşteriyi tanıma

•pazarlama giderleri az

 

 

Türkiye’de kobilerin yetersizlikleri

 

 

 

Girişimci özelliklerinin yetersizliği

 

Sermaye sahibi ile fikir sahibinin aynı kişi olması

Risk sermayesi uygulamalarının yetersizliği

Genelde sadece teknik kökenli olunması

Yönetim, pazarlama ve finansman bilgisinin azlığı

Genel olarak eğitim azlığı

 

Fizibilite çalışmalarının yetersizliği

 

Sadece dpt’den teşvik almak için fizibilite yapmak

Dpt’nin ihracatı ve bölgesel kalkınmayı amaçlaması

Gerçek bir fizibilite çalışması yapacak uzmanların yokluğu

 

Pazar araştırmalarının yetersizliği

 

Saha çalışması yapma konusunda metodik bilgi azlığı

Saha çalışması yapmanın maliyet ve zaman yükü

 

Teşvikçilerce piyasa bilgisi üretimine ve paylaşımına gereken önemin verilmemesi

 

Bilgi kaynaklarına çok fazla itibar edilmemesi

Dıe, dpt, kosgeb, bakanlıklar, üniversiteler, odalar, borsalar, dernekler, vs. Yayınları

 

İhraç pazarlarını incelemekten kaçınma

•lisan bileme ve kültürel yabancılık,

•yabancı pazarlardaki siyasi, ekonomik ve hukuki şartları bilmeme,

•bürokratik zorluklar ve ekonomik engeller,

•kapasite ve kalite eksiklikleri

 

Yenilik yönetiminin yetersizliği

 

Temel rekabet avantajının esneklik ve yenilikçilik olduğunun unutulması ve ar-ge faaliyetlerine önem verilmemesi

Pazar araştırmalarının yetersizliğinin yatırım kararlarının risk ve belirsizliğini artırması

Yenilikleri başlatmada ve pazara girişte doğru zamanlama yapılabilmesine mani olan ekonomik istikrarsızlık

Bir türlü taklitçilikten yaratıcılığa geçilememesi

•uluslararası fuarların ve yayınların takip edilmemesi, sadece yerel rakiplerin taklidi

•şirket bünyelerinde çalışanların fikirlerine itibar edilmemesi

•eğitim sisteminin yaratıcılığı baltalaması

•mucit ve patent sahiplerinin teşvik edilmemesi ve telif haklarının korunmaması

 

Büyümenin yönetilmesinde yetersizlik

 

Büyük rakiplere karşı büyümeye çalışılması

Adım adım değil, çok hızlı, sürekli ve sınırsız büyümenin mümkün sanılması

Üretim artarken karların artmamasının önemsenmemesi

Aşırı borçlanarak büyümenin riskleri artırması

Karların yeniden işletmeye geri dönmemesi

Ürün çeşitlendirme yoluyla riskleri dağıtmaya yeterince büyümeden başlanması

Büyürken kurumsallaşmanın önemsenmemesi

 

Kurumsallaşmanın yetersizliği

 

Kurumsallaşmanın gereğinin ve artık zamanının geldiğinin anlaşılamaması

Kurumsallaşmanın kapsamının ve yollarının bilinmemesi

Kurumsallaşmamanın dezavantajları:

•aile fertlerinin girişimci özelliklerinin ve yönetim bilgilerinin yetersizliği

•personel alımında yeteneğin değil akrabalığın önemsenmesi

•bazı karsız yatırımlara son verilmemesi

•aile şirketlerinin ömrü kısa olur: abd’de 4 nesil, ülkemizde 1 nesil

En eski türk kobileri: cağaloğlu hamamı (1741),

Şekerci ali muhuttin hacı bekir (1777), çukurova gıda sanayi (1783)

 

Vasıflı eleman yetersizliği

 

Değişim ve yeniliklere ayak uydurabilecek yetenekli personeli bulma, yetiştirme ve elde tutmanın öneminin anlaşılmaması

Vasıflı personeli cezbedecek ücretlerin ödenememesi, bu personele ödenecek ücretin gereksiz bir harcama sanılması

Personelin verimini ve performansını ölçebilecek ve bunu baz alacak bir ücret ve maaş yönetiminin kurulamaması

Vasıflı eleman yetiştirmenin önemsenmemesi, eğitim sisteminin iş hayatının temel ihtiyaçlarına göre yapılandırılmaması

Personel alımı yaparken seçim ve değerlendirme sürecini yönetecek uzmanlığa sahip olunduğunun sanılması

 

Finansman yetersizliği

 

Ekonominin istikrarsızlığı ve teşvik politikalarının yetersizliği

Risk sermayesi imkanlarının yeniliği ve çok azlığı

Makina ve teçhizatı satın alma yerine finansal kiralama imkanlarının yeniliği ve azlığı

Bankaların yanlış kredi politikaları

Toplam kredilerden kobilerin aldığı payın düşüklüğü (% 3)

Kredinin girişime değil tapuya verilmesi:bankalarca kredi teminatı olarak gayrimenkul ipoteğinin şart koşulması

İpoteğin krediden 2-3 kat daha büyük olması

Girişimcinin özsermayesini artırmak için gayrimenkulünü satamaması,

Üretimin artırılamaması ve borcun ödenememesi, hem girişimcinin hem de bankanın mağdur olması